Van tweelingen wordt verwacht dat ze hetzelfde zijn

Het is zondagmiddag 1 december als Pytsje en Fettsje Sybesma voor de deur staan in Pingjum. We hebben ze 10 jaar geleden gesproken, als 17 jarigen. Zij zijn inmiddels 27 jaar, twee flinke lange, slanke meiden met donkerblond haar. De tweeling ging op 16 jarige leeftijd uit elkaar, na de Middelbare school. Fettsje volgde de opleiding MBO Verpleegkunde, Pytsje begon aan HBO Rechten. Beide meiden hebben nog een vervolgstudie gedaan; Fettsje heeft de HBO-V opleiding gevolgd en zij werkt als wijkverpleegkundige in de thuiszorg in Groningen en Pytsje de masterstudie Rechten en werkt als juridisch adviseur bij de Provincie Groningen. 
​
Op de vraag hoe het met ze gaat, begint Fettsje meteen te vertellen. Zij woonde, net als haar tweelingzus, in Groningen als alleenstaande en liep vast. Sinds kort woont zij bij haar ouders thuis in Sint Nicolaasga. “Tweeling zijn maakt het niet makkelijk om jezelf te vinden”, zegt Pytsje. Zij vond het prima om naast het tweeling-zijn ook eenling te zijn maar haar zus heeft daar meer moeite mee. Zij was liever tweeling dan eenling en vond alleen wonen in Groningen moeilijk. Haar vriendinnen zijn niet zo snel beschikbaar, zij komen ook uit de zorg en kunnen vaak niet afspreken vanwege andere werktijden. Pytsje heeft vooral nog vriendinnen uit haar studietijd, met wie ze veel optrekt. Deze vriendinnen groep heeft Fettsje “geadopteerd”, dat is natuurlijk fijn, maar dat knaagt ook aan haar…
​
Van tweelingen wordt verwacht dat ze hetzelfde zijn. Je wordt steeds met elkaar vergeleken door anderen. Bijvoorbeeld op het gebied van het opleidingsniveau. Pytsje heeft een hogere opleiding gevolgd dan Fettsje en Fettsje voelde zich daardoor de mindere. Mede om die reden heeft zij ook een HBO opleiding gevolgd. Nu haar zus ook nog een master heeft gedaan, denkt Fettsje dat ze nog een stap moet doen, om op hetzelfde opleidingsniveau te komen als haar zus. Maar gelukkig onderkent zij nu deze valkuil. Zij is heel tevreden met haar werk en haar functie. Daar haalt zij veel voldoening uit. Waarom zou zij nu nog de universiteit gaan doen? Zij ziet in dat ze bij zichzelf moet blijven, dat ze anders op haar tenen moet lopen. Pytsje had op een ander vlak last met het vergelijken, namelijk op het gebied van het fysieke. Fettsje was altijd slanker, zij was wat voller. Dat laatste werd minder gewaardeerd, daar had zij weer moeite mee.

​Pytsje woont in Groningen en heeft sinds een jaar een relatie. Haar vriend woont in Joure. Fettsje vond het wel moeilijk dat Pytsje een relatie kreeg. “De balans werd in een keer anders, van het ene op het andere moment. De tijd die wij met elkaar in het weekend hadden, werd steeds minder”, zegt zij. Zij zit in het weekend nu vaak alleen thuis, terwijl Pytsje ook regelmatig bij haar vriend is. Pytsje vindt het lastig om te dealen met haar tijd: werken en wonen in Groningen, vriend in Joure, ouders en tweelingzus in Sint Nicolaasga, vriendinnen in beide plaatsen. Haar vriend vindt het gelukkig wel belangrijk dat zij haar tweelingzus regelmatig ziet. “Van je zus krijg je onvoorwaardelijke liefde en van je vriend voorwaardelijke” zei een oudere collega tegen haar. Dat is blijven hangen. Ook de partners moeten dealen met de band die tweelingen met elkaar hebben. Het wordt mogelijk nog ingewikkelder als Fettsje ook een vriend krijgt. “Dan moeten wij met zijn vieren optrekken”, zegt zij. “En dan is het wel belangrijk dat beide partners het goed met elkaar kunnen vinden”. “Een voorwaarde bijna”, zegt Pytsje.

---

Het was overduidelijk een eeneiige tweeling. 10 Jaar geleden las hun moeder een artikel van ons over spiegeltweelingen in het weekblad Margriet. Zij nam destijds contact op en zo weet de tweeling al sinds hun 17e jaar dat ze spiegelbeeldig zijn.
Fettsje is de eerstgeborene, linkshandig en Pytsje is rechtshandig. De wisseling van hun tanden en kiezen verliep gespiegeld. Fettsje kruist haar benen links over rechts en haar zus rechts over links. Ook kruisen zij de armen gespiegeld. Niet altijd natuurlijk, maar zij hebben hun duidelijke voorkeur. Dat is ook te zien op diverse foto’s. Fettsje heeft haar haarscheiding aan de linker kant, Pytsje aan de rechter kant. Tijdens het gesprek ontdekken zij dat Fettsje haar linker oog beter ziet in de verte dan haar rechter oog en bij Pytsje precies andersom.
Kwa aard is Fettsje meer introvert, bedachtzamer, meer een denker en een twijfelaar. Zij is ook liever, meer een people please. Pytsje is extraverter, spontaner, meer een doener, assertiever en wat zakelijker. Fettsje is eerder volgend, Pytsje eerder leidend. Pytsje zag Fettsje vroeger juist als de trekker van hun tweeën, als de extraverte. Dat gedrag is mogelijk veranderd door hun ervaringen. Pytsje is niet super extravert, ook graag op zichzelf. Maar zij is wat extraverter en socialer geworden door haar studie en werk. Fettsje is als professional sociaal en communicatief, maar privé niet zo. Zij scheidt haar werk sterk van haar persoonlijke leven.
​
Wat speelt hier, vragen wij ons af: nature of nurture. Wat is aangeboren gedrag en wat is aangeleerd gedrag?
We nemen afscheid van de meiden en zij geven aan dat zij het leuk zouden vinden om andere spiegeltweelingen te ontmoeten. Daar denken wij over na.